Nadgodziny w pracy, zgodnie z art. 151 kodeksu pracy, to praca wykonywana ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. W podstawowym czasie pracy godziny nadliczbowe zaczynają się więc po przekroczeniu 8 godzin na dobę lub przeciętnie 40 godzin tygodniowo. Co istotne, za pracę w godzinach nadliczbowych nie uznaje się czasu odpracowania zwolnienia od pracy, udzielonego pracownikowi na jego pisemny wniosek, w celu załatwienia spraw osobistych.

Kiedy pracodawca może nakazać pracę w nadgodzinach?

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie: 

- konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii

- szczególnych potrzeb pracodawcy (np. absencja chorobowa pracowników lub konieczność pilnego wykonania określonej pracy)

Ponieważ praca w nadgodzinach dotyczy zjawisk wyjątkowych i nieprzewidywalnych, pracodawca nie może jej z góry planować. Jeśli tak się dzieje, napisz nam o typ w opinii o danym pracodawcy. Praca w godzinach nadliczbowych powinna być wykonywana na polecenie pracodawcy. Polecenie takie może być wydane w dowolny sposób (także dorozumiany), a pracownik ma obowiązek się do niego zastosować. Pracy w godzinach nadliczbowych można odmówić tylko wówczas, gdy polecenie jej wykonywania jest sprzeczne z prawem (np. przekroczony zostanie roczny limit nadgodzin), z zasadami współżycia społecznego lub umową o pracę.

Ile za nadgodziny?

Za pracę w nadgodzinach pracownikowi przysługuje normalne wynagrodzenie za każdą z przepracowanych nadgodzin. Ponadto w określonych sytuacjach za nadgodziny, oprócz normalnego wynagrodzenia przysługuje dodatek.

Dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia przysługuje za nadgodziny przypadające:

- za nadgodziny przypadające w nocy

- za nadgodziny przypadające w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czas pracy

- za nadgodziny przypadające w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy

- za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym

Dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia przysługuje za nadgodziny przypadające w każdym innym dniu niż określony powyżej.

Dni wolne za nadgodziny

Praca w godzinach nadliczbowych może być rekompensowana również czasem wolnym. Pracownik, który odbiera czas wolny za nadgodziny, traci prawo do dodatku za godziny nadliczbowe. W dalszym ciągu otrzymuje jednak normalne wynagrodzenie za przepracowany czas. Czas wolny za nadgodziny może zostać udzielony:

- na wniosek pracownika – w tej sytuacji jest on udzielany w tym samym wymiarze co liczba przepracowanych nadgodzin i może zostać udzielony także poza okresem rozliczeniowym, w którym wystąpiła praca w godzinach nadliczbowych

- bez wniosku pracownika - w tej sytuacji jest on udzielany w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych nadgodzin i musi zostać udzielony najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego

PPHU Specjał

---

Atmosfera, organizacja, wypłaty na czas

Link Mobility Poland

---

Firma w której HR dba o pracowników. Ankiety oceny firmy są miernikiem zadowolenia pracowników i wdr...

Kaufland Polska

---

osoby ktorymi pracuje

Ostateczną decyzję o formie rekompensaty za nadgodziny podejmuje pracodawca.

Nadgodziny – ograniczenia w kodeksie pracy

Kodeks pracy wprowadza limity co do ilości godzin nadliczbowych. Liczba godzin nadliczbowych przepracowanych w związku ze szczególnymi potrzebami pracodawcy nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym. Limit ten pracodawca może zwiększyć maksymalnie do 416 godzin w roku kalendarzowym w układzie zbiorowym pracy, w regulaminie pracy lub w umowie o pracę.

Ponadto należy pamiętać, że ze względu na konieczność zagwarantowania pracownikowi 11-godzinnego odpoczynku dobowego, czas pracy wraz z nadgodzinami nie może przekroczyć 13 godzin na dobę. 

Zapraszamy do naszych pozostałych artykułów z zakresu legislacji.